‘We spreken niet voor niets van de ‘perfect match’
wanneer er 100% vertrouwen leeft
tussen profspelers en hun coachteam.‘
Toen het besef insijpelde dat een ex-tennisster – eens 61ste op de wereldranglijst voor volwassen dames – achter mijn hoek aan het werk was, vroeg ik haar meteen of ze bij een kop koffie van gedachten wilde wisselen over de waarde van vertrouwen in het metier van coaching.
En zo mocht ik enkele dagen later genieten van alweer een zinvol en authentiek gesprek waarbij de pep van koffie duidelijk overbodig bleek, want voormalig professionele tennisspeelster en huidig tenniscoach Nancy Feber straalt een opvallende energie uit. Ze daagt je uit om alert en performant te zijn en tegelijk nodigt ze uit om vertrouwen te stellen.
Laat je inspireren door een sierend-bescheiden en bruisende ex-topsportster die vier grandslams won in enkel en dubbel voor haar 18e!
‘Vertrouwen? Daar steunt eigenlijk alles op in topsport’, steekt Nancy spontaan van wal. Als proftennisser denk je taakgericht en niet prestatiegericht. Je moet je dus als geen ander kunnen vastbijten in de taak die je hebt. Je doorzettingsvermogen om je voortdurend te willen verbeteren, brengt uiteindelijk het gewenste resultaat van je prestatie. En dat resultaat doet je zelfvertrouwen groeien. Het geeft je immers een goed gevoel want je hebt gevochten tot de laatste bal.
Zelfvertrouwen stuwt uiteraard het taakgericht denken en het vermogen om je in iets vast te bijten. Op die manier ontstaat er een positieve flow, fysiek én mentaal.
Oefenen, blijven oefenen. Vastbijten in de taak die je hebt. Tot je resultaat behaalt. Dat geeft zelfvertrouwen!
Zelfreflectie is daarbij heel belangrijk. Wat zijn mijn sterkste punten, wat zijn mijn zwakste? Hoe kan ik mijn kwaliteiten de overhand op mijn zwaktes laten nemen en hoe kan ik mijn mindere punten verbeteren? Dat zijn de mentale reflecties die topspelers voortdurend maken. Ze zijn zich ervan bewust worden wàt hun taken zijn en nemen hun verantwoordelijkheid op.
Daarnaast bouw je als proftennisser ook zelfvertrouwen op door aan te voelen dat je ganse coach-team 100% achter je staat. In onze metier spreken we niet voor niets over ‘The Perfect Match’: er is de profspeler, de tenniscoach, de mentale coach en de fysieke coach. Samen werken we aan de vele facetten van toptennis: techniek, tactiek, fysiek, mentaliteit en het spel zelf.
De waarde van de intense vertrouwensrelatie tussen al deze mensen bepaalt mee het resultaat van de speler. Communicatie is daarbij heel belangrijk.
Werk je als team met een jonge speler dan komt er nog een dimensie bij. Je hebt enerzijds de jeugdige speler met wie je een vertrouwensband opbouwt en je hebt anderzijds de ouders van wie je het vertrouwen dient te winnen. Per slot van rekening staat er voor hen ook veel op het spel. Ouders investeren ontzettend veel tijd, fysieke en mentale energie én geld in de mogelijke topsport-toekomst van hun kind.
Hoe ik het vertrouwensmandaat van tenniscoach opneem?
Het opbouwen van de vertrouwensband gebeurt stap voor stap. Je geeft allereerst de basis mee zodat een speler het gevoel krijgt dat hij iets kan. Als coach geef je een à la carte begeleiding in functie van fysieke en mentale fitheid die fluctueert in de tijd. Met medeleven, aandacht en positieve bekrachtiging.
En soms ook door het inlassen van fysieke en mentale rust. Rust is heel belangrijk in topsport. Rust is even belangrijk als de periode van presteren.
Het vertrouwen van de speler in mij als coach, groeit naarmate de speler resultaat behaalt. En dat proces gebeurt via taakgericht denken. Succes wordt gerelateerd aan de mate van afgewerkte taken.
Anders dan voor de recreant tennisser, ben ik 24 op 7 beschikbaar voor de topspelers. Dat is heel belangrijk. Voor elke match spreken we elkaar. Als die match in de Verenigde Staten plaats vindt, dan betekent dat een telefoontje in het midden van de nacht. Er wordt op mij gerekend als vertrouwenspersoon.
Het vertrouwen dat ik krijg, heeft ook te maken met het ‘label’ van topsporter dat ik draag. Het werkt als een kwaliteitslabel.
En toch maakt die topsport-ervaring alleen je niet tot een goede coach, hoor. Alvorens ik aan het metier van coaching begon, vergde het enkele jaren om weer ‘down to earth’ te komen na mijn jarenlange ervaring in de topsport. Veel buitenlandse reizen, overnachtingen in luxehotels, de ‘glitter and glamour’… En daarbij komt dat ik pas jaren later bij stilstond bij wat ik eigenlijk gepresteerd had en welke know-how ik kon doorgeven.
Het is vanuit een ‘heel normale levensstandaard’ dat ik topspelers begeleid vandaag. Daarvoor put ik uit mijn ervaring. Ik herinner mij bijvoorbeeld mijn moeilijkste speelperiode. Dat moet rond mijn 16e zijn geweest. Plots begon ik me bij elke set af te vragen hoe ik die eigenlijk gewonnen had. Het duurde een tijdje alvorens ik dat verhaaltje dat ik mezelf wijsmaakte, kon lossen.
Ik herinner me uiteraard ook mijn topmoment. Rond mijn 17e ervoer ik een maximaal vertrouwen in mezelf. Tijdens Wimbledon luisterde ik voortdurend naar Tracy Chapmans ‘Fast Car’. En dat bezorgde mij een topgevoel. Een effect dat ik zelf ontdekt had. I was ready then!
Als jonge profspeelster krijg je op die manier echt het gevoel dat je de wereld aankan. Dat geef ik vandaag graag door en dat maakt me een heel gelukkig persoon. Ik heb van mijn hobby mijn beroep gemaakt.
Hoe ik denk over het verband tussen vertrouwen, veerkracht en kwetsbaarheid?
Het zijn blokjes die samen zorgen voor de complete puzzel.
Vertrouwen brengt veerkracht en veerkracht brengt vertrouwen. Ook via kwetsbaarheid wordt veerkracht opgebouwd. Stel dat je backhand je zwakte is, dan focus je hierop om er fysiek sterker in te worden zodat je aan zelfvertrouwen wint.
Op het vlak van mentale kwetsbaarheid is faalangst het grootste probleem voor profspelers. Ze zien slechte resultaten vaak als een mislukking en niet als een leerproces. Ze zien kwetsbaarheid als iets negatief.
De druk is dan ook groot. Van ouders, van de omgeving, sociale media… Mentale weerbaarheid is superbelangrijk!
Dat is zeggen: ‘Ik zal het hier wel eens gaan bewijzen, wat men ook van me denkt en over me zegt.’
Als tenniscoach focus ik dan ook zowat 80% op de mentale conditie en 20% op de fysieke conditie van de speler, of het nu een recreant of een profspeler betreft.
Eigenlijk werken wij rond kwetsbaarheid heen om veerkracht en vertrouwen op te bouwen.
We focussen op de sterke punten van de speler. Slechts minimaal gaat het over de zwakkere aspecten zodat er zo min mogelijk negatieve verhaaltjes in het hoofd hun leven gaan leiden.
Kwetsbaarheid tonen en toegeven, blijft voor veel mensen trouwens moeilijk bespreekbaar.
Het zijn vandaag geen makkelijke tijden voor topsporters. Corona heeft voor een extra hindernis gezorgd. Schema’s lopen achter en vooral adolescente sporters verloren soms – desondanks de fysieke schema’s die we voor hen opstelden – het vertrouwen in hun fysieke vaardigheden. Ze kregen het idee dat ze terug vanaf nul begonnen.
Maar ik ervaar de laatste jaren wel meer bijkomende hindernissen. De maatschappij is veranderd. Toen ik als adolescent aan de top stond, onthield men mij de krantenartikelen die over mij gingen. Men was toen veel meer in staat om ons, topspelers, af te blokken van externe communicatie die ons negatief kon beïnvloeden of onzeker maken.
Vandaag vind ik het beangstigend hoeveel hardheid er via sociale media wordt verspreid. Het lijkt vandaag veel moeilijker om het goed gevoel van kinderen – cruciaal voor hun prestatie – te bewaken. Soms vraag ik me af of we nog veel jonge topspelers gaan kennen in de toekomst.
Welke goeie raad ik zou willen meegeven aan andere ondernemende mensen?
Als je iets wil, dan moet je er 100% voor gaan. Tot het je lukt.
Zet een doel en bijt je daarin vast. We worden zo veel en vaak beïnvloed door externe factoren en dat werkt belemmerend.
Zeg tegen jezelf: ‘Ik ga bewijzen dat ik wél kan bereiken wat ik wil.’
Alles begint bij ‘willen’ uiteraard…
Ook wanneer het erop lijkt dat het talent je ontbreekt, ga ervoor! Anders komt er gegarandeerd een dag dat je spijt krijgt dat je de uitdaging niet bent aangegaan.
Je vastbijten in iets, leert je zoveel! En dat is een behaald succes op zich.
